Gistermiddag organiseerde Surffoundation samen met de hogescholen een seminar over Open Access. Centraal punt van het programma was de ondertekening van de Berlin Declaration door Doekle Terpstra namens de HBO raad en een intentieverklaring voor samenwerking tussen het hbo en de KB mbt het e-depot die getekend werd door Terpstra en Bas Savenije van de KB. Het is overigens dat 1 iemand uit het publiek vroeg of Doekle even kon voorlezen wat er uberhaupt in dat 2e document stond want anders hadden we geen van allen geweten wat hij en Savenije tekenden ;)
Het ondertekenen van de Berlin Declaration betekent dat het HBO de intentie uitspreekt om publieke middelen gefinancierde onderzoeksresultaten vrijelijk toegankelijk te maken. Ik ben daar persoonlijk enorm voorstander van hoewel ik ook nog wel graag eventjes over de schouder naar achteren wil kijken om te voorkomen dat de focus nu alleen op onderzoeks- en lectorenpublicaties komt te liggen. Als ik kijk hoe de mentaliteit in het HBO is om uberhaupt materialen te delen met elkaar (laat staan naar buiten toe), dan mag ik hopen dat vooral aan deze cultuur-van-niet-delen gesleuteld gaat worden. Met enige weemoed denk ik terug aan initiatieven als Lorenet (repository voor het delen van digitaal lesmateriaal) waar op mijn HBO instelling maar bijster weinig animo voor te vinden was en ook met de huidige testperiode van WikiWijs konden we al constateren dat we nu tenminste nog helemaal niks in te brengen hadden daarvoor.
Ook met de HBO Kennisbank, die gisteren gelukkig als lichtend voorbeeld van OA in het HBO gebruikt werd, gaat het best lastig. Ook al doen wij zelf sinds 2006 mee, het blijft een kwestie van permanente voorlichting en communicatie & administratieve- en technische organisatie om de afstudeerverslagen van onze studenten er in te krijgen en een vanzelfsprekendheid is het lang nog niet. De HBO Kennisbank vullen met onderzoekspublicaties is een soortgelijk traject wat nu nog erg bergopwaarts verloopt en voor mij is het ondertekenen van de Berlin Declaration op zijn minst een bevestiging en aanmoediging om het nog niet op te geven!
Na het plenaire gedeelte gisteren waren er vier parallelle workshops waarbij ik zelf aanschoof bij auteursrechten en hbo. Hierin stond een vooraf verspreide notitie centraal die door het gezelschap besproken werd. Bijzonder aardig was dat de samenstelling mooi verdeeld was tussen hbo bibliotheken, lectoraatmedewerkers en juristen waardoor er ook meerdere invalshoeken meegenomen werden. De juristen waren het geloof ik niet eens met mijn eigen conclusies uit deze workshop want 1 van hen hing stellig de mening aan om als instelling geen beleid te maken over bestaande of voorzienbare grijze gebieden en knelpunten. Zelf geloof ik net zo stellig wel dat hbo’s naast de Auteurswet en CAO een eigen auteursrechtenbeleid moeten hebben om duidelijkheid te verschaffen en afspraken te maken wat de instelling zelf wil en doet met studentenpublicaties, medewerkerpublicaties (jawel, inclusief die boeken die driftig geschreven en verkocht worden) en onderzoekspublicaties.
Die meerdere invalshoeken, en het feit dat bij dit seminar de bibliotheken, de communicatieafdelingen, juristen en onderzoekers van het HBO elkaar gevonden hebben, vormde juist de meerwaarde van deze best unieke bijeenkomst. Laten we nu ook samen optrekken om die cultuurverandering tot stand te gaan brengen.
