Over het taggen van blogposts

Gisteren had ik het al even over het gebruik van tags bij het vindbaar maken van blogposts. Tijdens #blogpraat gisteravond bleek dit een populair onderwerp te zijn waarbij de nadelen die ik al eerder noemde zo’n beetje allemaal boven tafel kwamen. Het leek me een goede reden om vandaag iets meer in te zoomen op het taggen van je eigen blogposts zodat het doel om je artikelen ook beter vindbaar te maken daarmee misschien ook beter gehaald kan worden.

Delicious
Het lijkt alsof taggen in het web 2.0 tijdperk al heel lang bestaat maar dat valt eigenlijk wel tegen. Het concept van social bookmarking introduceerde het taggen als een manier om metadata (data die over data gaat) toe te laten kennen door de mensen die deze data ook gebruikten.  Delicious was effectief de uitvinder van deze systematiek door je niet alleen in staat te stellen je eigen bookmarks te delen met anderen maar daar ook je eigen trefwoorden, je tags, aan mee te geven. Zo kregen bookmarks misschien 1 of enkele tags mee van de 1ste gebruiker maar ook vele andere tags door andere gebruikers. Deze digitale labels geeft iedereen vanuit zijn eigen perspectief, kennis, ervaringen en context mee waardoor je veel meer en diversere kenmerken kreeg bij bookmarks.

Folksonomy
In de informatievoorziening bestond het concept van vrije trefwoorden toekennen (als aanvulling op gecontroleerde woordsystemen zoals een thesaursus) al eeuwen lang. Het waren echter altijd informatiespecialisten met vaak zeer specialistische kennis die deze trefwoorden toekenden waardoor ze wel nauwkeurig waren maar bijna nooit aansloten bij waar gebruikers daadwerkelijk op zochten. Social bookmarking introduceerde met het taggen van andermans content de mogelijkheid om de trefwoorden, de tags, de metadata niet vanuit het (automatisch) beperkte perspectief van één expert (vaak de maker van die content) mee te geven maar de gebruikers, het volk zelf, vrijelijk trefwoorden mee te laten geven. Zo werd het idee van een folksonomy geboren, waar de mensen (folk) samen aan een woordsysteem (taxonomie) werken. Behalve bij social bookmarking werd en wordt het ook enorm veel gebruikt om content te voorzien van tags die zelf niet uit tekst bestaat en waar het lastiger is om eenduidig metadata aan toe te kennen: online fotoverzamelingen.

Flickr stimuleert bijvoorbeeld alle gebruikers om andermans foto’s te voorzien van tags. Het achterliggende idee bij een folksonomy is om zoveel mogelijk tags toe te laten kennen waarbij de wet van de grote getallen zorgt voor filtering. Als er tientallen, honderden of duizenden tags worden toegekend aan content, dan zul je zien dat er een handjevol tags naar verhouding domineren omdat veel mensen die specifieke tags meegeven. Hoe meer tags er worden gegeven, hoe duidelijker de meest relevante tags naar boven komen drijven. Het grote nadeel dat tags ongestructureerd en uit de losse pols worden toegekend wordt in een folksonomy ineens het grote voordeel. Als tientallen mensen een bepaalde tag toekennen, dan mag je aannemen dat dit een term is waarop iemand die getagde content ook zal zoeken. Al die andere -minder relevante- tags zullen waarschijnlijk minder of nauwelijks gebruikt worden maar ze zitten je ook niet in de weg. Een site als Flickr zal letterlijk miljoenen tags als metadata in hun systemen hebben zitten. Slechts een fractie ervan zal frequent gebruikt worden maar dat maakt niet uit, het is het totale systeem van miljoenen tags dat de zoekfunctie van Flickr betrouwbaar(der) maakt. Elke gebruiker is continu in staat correcties aan te brengen door andere tags toe te voegen aan content. Zo past het systeem zich ook automatisch aan het veranderde taalgebruik en de actualiteit die ook continu nieuwe woorden introduceren.

Maar dan blogposts
Waarom dat hele verhaal over een folksonomy? Nou omdat dit het contrast vormt met hoe tags in blogposts werken. Blogger werkt met labels en WordPress noemt het tags maar bij beide is de essentie dat je als blogger zelf ongestructureerd digitale labels meegeeft aan je blogposts. Dat is nuttig om zo breed mogelijk, met allerlei termen waarvan je denkt dat ze relevant zijn, die blogposts terugvindbaar te maken. Maar je mist de hele sociale kant, de folksonomy kant, van het taggen waardoor je eigen beperkte perspectief gecorrigeerd kan worden. Jij schrijft de blogpost en jij weet als blogger waar het over gaat. Je hangt er drie, vier, nog meer tags aan maar je weet niet of die aansluiten op de termen waar mensen jouw blogposts mee zouden gaan zoeken.

Het grote nadeel van tags, het ongestructureerde en uit de losse pols toekennen ervan, wordt niet gecompenseerd. Goed, WordPress (ik weet het niet van Blogger) doet wel enkele pogingen om je te helpen een beetje consequent tags te gebruiken. Na het intikken van de eerste 2 letters van een tag laat WordPress zien welke tags je al hebt met die 2 letters (of meer) erin. Je kunt ook kiezen uit de meestgebruikte tags die je al eerder toegekend hebt aan blogposts maar dat zou eigenlijk bij taggen geen citerium moeten zijn natuurlijk. De meestgebruikte tags zijn jouw tags, niet die door je lezers worden gebruikt en het betekent zeker niet de meest relevante tags.

Roeien met de riemen die je hebt
Betekent dit dat je niet aan tags moet beginnen? Niet per se. Het is wel zaak dat je realistische verwachtingen stelt aan tags. Tenzij je veelvuldig feedback vraagt en krijgt over tags die je gebruikt zul je er van uit moeten gaan dat je misschien wel duizenden tags kunt gaan toekennen maar dat jij waarschijnlijk de enige bent die daar enige logica in ziet. Wil je wel tags gaan gebruiken? Dan zul je dat grootste nadeel van ongestructureerdheid zelf moeten gaan compenseren door er toch een structuur in aan te gaan brengen die vergelijkbaar is met het gebruik van categorieën in WordPress.

1. Begin vanaf nul. Heb je nog geen tags gebruikt? Mooi, dan ben je dus bij nul. Heb je ze al wel? Geeft niet maar voor nu doe je maar net alsof je nog geen enkele tag hebt toegekend.
2. Bekijk of herlees je eigen blogposts die je al hebt geplaatst op je blog. Als je er honderden hebt, probeer de meest representatieve en relevante er dan uit te halen.  Maak een lijst van onderwerpen waar die blogposts allemaal over gaan. Hoe meer blogposts, hoe kernachtiger je dat moet doen. Denk ruim!
3. Maak er 1 lijst van. Ontdubbel de lijst van onderwerpen die vaker voorkomen en zorg dat je 1 lijst hebt van alle onderwerpen waar je dus over blogt.
4. Go or no go. Staan er zo’n 10 onderwerpen op de lijst en gebruik je WordPress? Vergeet tags en ga categorieën gebruiken. Heb je er (veel) meer of gebruik je Blogger? Probeer het dan terug te brengen tot 40 a 50 maximaal en bereid je voor om een paar lange weekenden tags te implementeren op je blog.
   Waarom 40 a 50? Omdat WordPress je bij het bloggen laat kiezen uit je meest gebruikte tags en daar ongeveer 40 a 50 tags getoond worden. Als je bij het bloggen zelf niet kunt zien welke tags je in gebruik hebt, dan ga je afwijken en sluipen er foutjes in. Spelfouten, synoniemen van tags die je al hebt enz.
5. Consequent, consequent, consequent. Om die lijst van meestgebruikte tags ook daadwerkelijk te maken zul je ALLE blogposts af moeten gaan en ze voorzien van 1 of meerdere van de tags die je op de lijst hebt staan. Had je ze al eerder getagd, dan zul je die moeten opschonen. In WordPress kun je tags beheren vanuit het Dashboard en de snelste manier is daar alle tags eerst te verwijderen en de tags van je lijst daar vervolgens weer toe te voegen. Daarna zul je dus alle blogposts individueel moeten gaan voorzien van 1 of meerdere tags.

De vijfde stap is meteen ook de gouden regel voor alle blogposts die je vanaf dat moment gaat schrijven. Als je alles zorgvuldig gedaan hebt zul je de lijst met tags netjes zien als je een blogpost schrijft. Zorg er voor dat je als je tags toevoegt aan nieuwe blogposts, deze dan uit je lijst met bestaande tags komt. Wil je toch een nieuwe tag gebruiken? Dat kan maar ga dan vervolgens weer alle blogposts af om vast te stellen of die tag ook aan 1 of meerdere bestaande blogposts gehangen moet worden. Zo houd je de terugvindbaarheid van je artikelen optimaal.

@foto via RGBstock

#