Hergebruik 125.000 werken van het Rijksmuseum met Rijksstudio

Ik heb het vorig jaar gemist toen het Rijksmuseum met een eigen initiatief kwam om de collectie te delen en dichter bij het publiek te brengen. Ze lanceerden eind oktober 2012 Rijksstudio, een nieuw onderdeel van de site van het Rijksmuseum waarin ruim 125.000 werken uit de collectie online beschikbaar gemaakt zijn voor het publiek.

En ik heb echt wel iets gemist merk ik want de site is een juweeltje. Niet alleen is het fraai vormgegeven maar met Rijksstudio worden er ook handige functionaliteiten toegevoegd aan het prachtige aanbod van tienduizenden hoge resolutie foto’s. Je kunt eigen verzamelingen aanleggen – vergelijkbaar met prikborden van Pinterest – en gevonden foto’s binnen die verzamelingen (of individueel) bewerken, delen (via mail of sociale media) en hergebruiken voor eigen doeleinden.

Enkele maanden geleden was ik al enthousiast over de stap die het Getty Museum gezet had om duizenden werken online beschikbaar te maken. Maar met Rijksstudio toont het Rijksmuseum in eigen land aan hoe de toekomst van musea er uit kan zien. Door het publiek te laten snuffelen door de werken, hun eigen verzamelingen samen te laten stellen aan de hand van eigen interesses en vooral door ze de mogelijkheid te geven zelf iets te kunnen doen met die werken. Het zou een lichtend voorbeeld moeten zijn voor musea die nog steeds lastig doen over door bezoekers gemaakte foto’s bijvoorbeeld. Waarom zou je zelf foto’s maken als het museum dat al veel mooier heeft gedaan dan dat jij dat zou kunnen?

Qua auteursrechten is er ook goed over nagedacht door het Rijksmuseum. De via Rijksstudio aangeboden collectie bestaat grotendeels uit werken in het publiek domein. Dat betekent dat de maker van het werk al meer dan 70 jaar overleden is en het auteursrecht op het werk verlopen is. En werken in het publiek domein mogen vrij gebruikt worden, ongeacht voor welk doel, zonder dat er toestemming nodig is. Alle werken in het publiek domein zijn heel netjes voorzien van de Creative Commons Publieke Domein Dedicatie zodat de status meteen duidelijk is.

Voorheen stelde het Rijksmuseum nog als voorwaarde dat je de werken niet voor commerciële doeleinden kon gebruiken. Dat konden ze doen als gebruiksvoorwaarde voor Rijksstudio – ook al gaat het om werken in het publieke domein – want het aanmaken van een account blijft nodig voordat je de werken kunt downloaden. Echter hebben ze die beperking op het commerciële hergebruik nu verwijderd in het kader van het éénjarige (succesvolle) jubileum van Rijksstudio. Dat betekent dat je, mits je een account hebt aangemaakt, nu letterlijk vrijelijk gebruik kunt maken van Rijksstudio en alle 125.000 werken.

Hoewel zelfs een naamsvermelding niet nodig is met werken in het publiek domein, is het wel zo netjes om die erbij te vermelden als je foto’s bijvoorbeeld op je blog gaat gebruiken. Bij de objectgegevens van elke foto vind je ook het duurzame webadres waarmee je altijd correct kunt linken naar de foto en vanzelfsprekend staan zowel de titel als de naam van de maker er ook bij.

Ik denk dat je de komende tijd met enige regelmaat foto’s uit Rijksstudio voorbij ziet komen hier want behalve dat het meesterwerken zijn, lenen ze zich ook prima ter illustratie van blogposts ;)