Over illegale ebooks, legaal lezen en veel drogredenen

illegale ebooks
“E-readers staan vol met illegale boeken“, kopte het AD gisteren waarmee het startschot werd gegeven voor een kleinschalig media-offensief over de kwalijke effecten van ‘al die illegale ebooks’ die door mensen gedownload worden en die niet alleen de ebookmarkt verpesten in Nederland maar ook nog het brood uit de mond stoten van Nederlandse schrijvers.

Zoals bij elke boodschap die je wilt verkopen aan het publiek begint dat met wat statistieken. Onderzoeksbureau Gfk maakte vier maanden geleden bekend dat er 1 miljoen ereaders in omloop zouden zijn aan het einde van 2013 waar dan “slechts” 12% van de daarop aanwezige ebooks ook daadwerkelijk gekochte ebooks zijn. Het AD wist te melden dat deze prognose inmiddels bijgesteld was door Gfk naar 1,1 miljoen ereaders met gemiddeld 117 ebooks erop. Waarvan 11 betaalde ebooks. De rest is gratis of illegaal gedownload. Een daling naar iets minder dan 10%.

Met een naadloos bruggetje naar de term illegaal gaan vervolgens dan de sluizen open van meningen, feitelijke incorrectheden en stemmingmakerij. Met een vaag rekensommetje – uit de muziekwereld zou blijken dat voor elke 10 gedownloade cd’s er twee minder verkocht worden – werd geconcludeerd dat gedownloade ebooks gelijkstaan aan gemiste aankopen (en inkomsten). Het zou een oorzaak zijn voor het achterblijven van de ebookmarkt in Nederland. In de Volkskrant werd auteur Saskia de Noort aangehaald die tot haar ontzetting ontdekte dat haar boek meer dan 15.000 keer gedownload was van een torrentsite. Daar was de sluiting van Polare helemaal niks bij in vergelijking. Het NOS Journaal deed er nog een schepje bovenop toen Rob Trip – na met veel moeite twee keer het woord ereader uitgesproken te hebben alsof het een vies woord was – meldde dat schrijvers veel geld misliepen door al die illegale ebooks op ereaders. Susan Smit mocht ook nog toelichten dat het tijd was voor Actie. Met een hoofdletter A.

En die Actie was natuurlijk al begonnen. Dat je in Nederland – nog steeds – legaal ebooks downloadt uit illegale bron werd zo min mogelijk benadrukt of het moet zijn dat de Volkskrant uit de mond van Saskia Noort echode dat ebooks downloaden alleen in Spanje en Nederland “niet strafbaar” is. Het is bijna een kunst om een uitzondering op het (civielrechtelijke) auteursrecht te laten klinken als een ernstige omissie in het strafrecht. Want natuurlijk zou je ernstig gestraft moeten worden als je het in je hoofd haalt om een ebook van Noort te downloaden. Zelfs het Openbaar Ministerie liet zich vorige maand al verleiden om het strafrecht erbij te halen in een zaak over het uploaden van ebooks. Waarvoor zij meteen een tik op de vingers kreeg van het gerechtshof.

Maar de uitgevers en auteurs delen zelf ook graag een tikje uit. Met een wijzend vingertje want het moet maar eens afgelopen zijn met dat illegaal downloaden van hun ebooks. Want daar gaat de Actie over. Er moet legaal gelezen worden onder de noemer ‘Ik lees legaal‘ Er moet betaald worden voor ebooks die je leest want anders gaat het niet goed met de uitgevers en auteurs. Illegaal is slecht, legaal is goed, dat snapt u best wel natuurlijk.

Begrijp me alsjeblieft niet verkeerd, ik ben geen voorstander van het downloaden van ebooks van torrentsites. Ik geloof in betalen voor ebooks die je graag wilt lezen en ik geloof in het respecteren van de rechten van auteurs. Maar ik geloof nog veel meer in eerlijkheid. Het hele verhaal vertellen. Alle kanten van een discussie belichten. En in dat je ook je klanten met respect moet behandelen waarvan je verwacht dat ze betalen voor jouw producten.

Maar er wordt niet gerept over DRM praktijken die moeten voorkomen dat je als betalende klant je gekochte ebook  deelt met familie of vrienden. Het blijft stil over het grote aanbod van gratis ebooks die ook op die ereaders staan en die helemaal niet illegaal zijn. Niemand heeft het over de verhoudingsgewijs absurd hoge prijzen van ebooks in Nederland – vergeleken met o.a. Engelstalige ebooks – of over het feit dat er relatief weinig aanbod van betaalde ebooks is in dit land. Uitgevers zwijgen over het niet uitbrengen van oudere, niet meer in boekvorm leverbare titels, die inmiddels al door een grote schare liefhebbers zelf is gedigitaliseerd en onderdeel uitmaakt van die torrents met ebooks. Ebooks van oude kinderboekenseries waar ik zelf met plezier enkele euro’s per deeltje voor neergeteld had maar die simpelweg niet te koop zijn.

Maar ik ga de discussie niet meer aan. Het gaat al lang niet meer over hoe uitgevers en auteurs met een aantrekkelijk (geprijsd) product kunnen komen waar mensen met plezier voor zouden willen betalen. Die 1,1 miljoen ereaders zijn gekocht door mensen die het verschil niet zien tussen het aanbod van grotendeels slecht opgemaakte ebooks waarvan ze 99% niet eens van willen lezen, en het legale aanbod van Nederlandstalige ebooks waarvan ze waarschijnlijk 99% ook niet willen lezen.

Waarom zou je betalen voor die paar titels die je wel wilt lezen als je tienduizenden ebooks kunt downloaden en je in theorie de rest van je leven zou kunnen lezen op een ereader. Ook al zitten daar niet de ebooks tussen die je echt zou willen maar ja, met tienduizend ebooks kun je wel genoegen nemen met iets mindere leuke titels. De Nederlander is een pragmatisch mens. Ik vind het bijvoorbeeld juist verbazingwekkend dat uberhaupt nog voor 10% van de ebooks betaald is. Welke titels zouden er voor gezorgd hebben dat mensen afgeknapt zijn op het betalen voor ebooks vraag ik me dan af.

Ik heb vorig jaar ruim 300 euro aan ebooks uitgegeven. Engelstalige ebooks want ik lees nu eenmaal graag Engelstalige SF en fantasy. Vijf euro ging naar een Nederlandstalig ebook (vertaald uit het Japans) en verder had ik geen interesse in het Nederlandstalige aanbod. Legaal of illegaal. Terwijl ik zo honderden kinderboeken zou kunnen opnoemen uit mijn jeugd die ik zonder enige aarzeling opnieuw zou kopen als ebook. Maar dat aanbod is er niet. En dan gaat het helemaal niet om legaal of illegaal lezen maar om het leveren van wat mensen willen kopen.

In plaats daarvan krijg ik een moralistische campagne om mijn oren gesmeten. Want ik moet het maar doen met wat er aangeboden wordt en daar moet ik vanzelfsprekend voor betalen zodat ik niet aan broodroof doe. En jezelf beperken tot de gratis ebooks of ze (eindelijk) gaan lenen via de bibliotheek past dan niet in het verhaal. Uitgevers en ebookshops investeren in het gebruiksonvriendelijk maken van ebooks en subsidiëren BREIN om de inmiddels onhoudbare stroom van verspreide ebooktorrents in te dammen. Vooral gesteund door boekenliefhebbers die nog steeds papieren boeken kopen en het groepje mensen die altijd al netjes ebooks kochten en het niet in hun hoofd zou halen om een torrentprogramma te installeren.

Terwijl de rest ongetwijfeld de schouders ophaalt en de ereader aanzet. Al dan niet voorzien van 117 ebooks waarvan 90% gratis verkregen is.

#

Raymond Snijders

Sinds 1995 houdt Raymond zich bezig met de combinatie van ICT, bibliotheken en onderwijs vanuit het perspectief van (vooral) de bibliotheek en informatievoorziening. Thans is hij werkzaam bij de Hogeschool Windesheim als senior informatiebemiddelaar en houdt hij zich bezig met de digitale bibliotheek, contentlicenties, ebooks en auteursrecht. Over deze onderwerpen en de impact die ze (kunnen) hebben op het onderwijs en bibliotheken blogt hij sinds 2006 op zijn Vakblog. In 2013 won hij de Victorine van Schaickprijs voor zijn blog.

Comments (68) Write a comment

    • Exact. Het is een klein beetje zoeken – minder dan goede kwaliteit ebooks uit illegale bron vinden overigens – maar er zijn echt vele duizenden titels gratis te vinden. En dat vertienvoudigd als je Engelstalig leest en genoegen neemt met enkele euro’s per ebook te betalen.

      Deze week volgt er nog een overzicht van sites waar je gratis en goedkoop ebooks kunt downloaden. Idealiter had die voor deze blogpost gezeten maar die zat me even hoog :)

      Reply

  2. De prijzen in Nederland zijn ook niet reëel, wie betaalt er nou 10 euro of meer voor een epub? Drie euro zou mijn max zijn en als de auteur slim is verdient hij er dan nog ruim 2 euro aan. Dat is dan al meer dan bij een papieren boek van 20 euro het geval is.

    Er is van mijn hand een papieren boek verschenen en ik kan maar een reden verzinnen waarom ik daar weer voor zou kiezen, en dat is: een groter bereik. In alle andere gevallen doe ik het lekker zelf. via mijn site en misschien tzt via Bol.com en Amazon.

    Reply

    • Ik wil best tot 5 euro gaan als ik het wil lezen en heb geen bezwaar om 8 euro te betalen voor een recente ‘bestseller’ maar daar bedoel ik dan niet Saskia Noort of Susan Smit mee. Ik koop zeer regelmatig SF Gateway ebooks (klassieke SF boeken) en die kosten max 6,50 met periodieke acties dat ze voor 4 euro te koop zijn. Ik heb er tientallen gekocht het afgelopen jaar. Zo werkt dat als je niet belemmerd wordt door de prijs. Papieren boeken koop je niet impulsief maar ebooks wel. Mits de prijs er ook naar is.

      Het boek van Saskia Noort (dat 15.316 keer gejat was volgens haar) kost 16 euro bij Bol. Tegenover 20 euro voor het papieren exemplaar. Dan snap je echt niet wat het verschil is tussen een ebook en een papieren exemplaar.

      Reply

  3. Ik ben het met dit stukje gloeiend eens. Ik heb nog nooit een ebook kunnen vinden dat mijn interesse had. Van het doornemen van de lijsten krijg je eerder een aversie. Veel is me ook nog onbekend. Waar niet over geschrven is zijn de mensen zoals wij met zeel veel gekochte boeken. Dat ik wat gratis ebooks heb valt daarbij volledig in het niet. Bovendien heb die boeken al als papieruitgave en ben van mening dat een keer open mij een leesrecht verschaft. Maar daar is door de auteur niet over gerept. Kortom: krokodillentranen!

    Reply

  5. Beste Raymond,

    Interessant stuk. Zouden we met u telefonisch contact op mogen nemen over de prijs en beschikbaarheid van ebooks? Het is voor een artikel die we schrijven als studentjournalisten aan de Rijksuniversiteit Groningen.

    Reply

Leave a Reply

Required fields are marked *.


This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

  • © 2006- 2021 Vakblog – werken met informatie
    Aangedreven door WordPress en duizenden liters koffie // Theme: Tatami van Elmastudio
Top