In bijna elk contentmanagementsysteem (CMS) kom je tegenwoordig wel tags tegen. Het zijn trefwoorden die je aan je eigen artikelen, teksten, foto’s of andere content kunt toekennen en die gebruikt worden om je content beter vindbaar te maken voor de gebruiker. Of eigenlijk moet ik zeggen ‘zou gebruikt moeten worden’ want het valt nog niet mee om een eenduidig systeem van tags te gebruiken die ook daadwerkelijk een verbeterde vindbaarheid oplevert voor degene die er op klikt.
Blogs zijn een goed voorbeeld van hoe lastig het kan zijn om tags effectief te gebruiken. Blogger werkt met labels en WordPress noemt het tags maar bij beide is de essentie dat je als blogger zelf ongestructureerd trefwoorden meegeeft aan je blogposts. In beide systemen krijg je wel een lijst te zien van al eerder gebruikte tags maar dat wordt al snel onoverzichtelijk en je hebt als blogger dan de uitdaging om zelf te onthouden welke exacte tags je eerder gebruikt hebt voor vergelijkbare onderwerpen. Voordat je het weet heb je vele honderden tags die subtiel van elkaar verschillen bij vergelijkbare blogposts en zijn ze allemaal min of meer uniek: in plaats van dat je met enkele goedgekozen tags al je blogposts terugvindbaar maakt heeft elke blogpost zijn eigen setje aan tags.
De beste manier om dat als blogger op te lossen is een beperkt aantal tags te gebruiken (tussen de 50 en 100) die je bijvoorbeeld in een aparte lijst bijhoudt. Dit moeten dan onderwerpen zijn die ook vaker voorkomen op je site en het is dan de uitdaging om al je blogposts consequent – en eventueel met terugwerkende kracht – te voorzien van tags die daarop ook van toepassing zijn. Het kan een heidense klus zijn om in te richten (en vol te houden) als je een blog met veel artikelen hebt. Ik moet toegeven dat met ruim 700 tags ik zelf ook niet het goede voorbeeld geef helaas.
Social bookmarking
Zelf je eigen tags toekennen heeft als grootste nadeel dat je beperkt bent tot je eigen perspectief, taalgebruik en blik op de wereld terwijl de lezers, de gebruikers, van je content niet noodzakelijkerwijs dezelfde trefwoorden associëren met die content. Taal, vaktermen en woorden waar mensen op zoeken zijn zaken die constant veranderen en het echt vindbaar maken van jouw artikelen en content is dan ook iets dat bijna onmogelijk is voor één persoon. Het concept van social bookmarking introduceerde het taggen als een manier om metadata (data die over data gaat) juist toe te laten kennen door de mensen die deze data ook gebruikten. Delicious was effectief de uitvinder van deze systematiek door je niet alleen in staat te stellen je eigen bookmarks te delen met anderen maar daar ook je eigen trefwoorden, je tags, aan mee te geven. Zo kregen bookmarks misschien één of enkele tags mee van de eerste gebruiker maar ook vele andere tags door andere gebruikers. Deze digitale labels geeft iedereen vanuit zijn eigen perspectief, kennis, ervaringen en context mee waardoor je veel meer en diversere kenmerken kreeg bij bookmarks.
Folksonomy
Social bookmarking introduceerde met het taggen van andermans content de mogelijkheid om de trefwoorden, de tags, de metadata niet vanuit het (automatisch) beperkte perspectief van één expert (vaak de maker van die content) mee te geven maar de gebruikers vrijelijk trefwoorden toe te laten kennen. Zo werd het idee van een folksonomy geboren, waar de mensen (folk) samen aan een woordsysteem (taxonomie) werken. Behalve bij social bookmarking werd en wordt het ook enorm veel gebruikt om content te voorzien van tags die zelf niet uit tekst bestaat en waar het lastiger is om eenduidig metadata aan toe te kennen, zoals foto’s en games.
Flickr stimuleert bijvoorbeeld alle gebruikers om andermans foto’s te voorzien van tags. Het achterliggende idee bij een folksonomy is om zoveel mogelijk tags toe te laten kennen waarbij de wet van de grote getallen zorgt voor filtering en categorisering. Als er tientallen, honderden of duizenden tags worden toegekend aan content, dan zul je zien dat er een handjevol tags naar verhouding domineren omdat veel mensen die specifieke tags meegeven. Hoe meer tags er worden gegeven, hoe duidelijker de meest relevante tags naar boven komen drijven. Het grote nadeel dat tags ongestructureerd en uit de losse pols worden toegekend wordt in een folksonomy ineens het grote voordeel. Als tientallen mensen een bepaalde tag toekennen, dan mag je aannemen dat dit een term is waarop iemand die getagde content ook zal zoeken. Al die andere -minder relevante- tags zullen waarschijnlijk minder of nauwelijks gebruikt worden maar ze zitten je ook niet in de weg. Een site als Flickr zal letterlijk miljoenen tags als metadata in hun systemen hebben zitten. Slechts een fractie ervan zal frequent gebruikt worden maar dat maakt niet uit, het is het totale systeem van miljoenen tags dat de zoekfunctie van Flickr betrouwbaar(der) maakt. Elke gebruiker is continu in staat correcties aan te brengen door andere tags toe te voegen aan content. Zo past het systeem zich ook automatisch aan het veranderde taalgebruik en de actualiteit die ook continu nieuwe woorden introduceren.
De mogelijkheden van een folksonomy zijn niet alleen beperkt tot sites als Delicious en Flickr. Alle systemen (en sites) met veel content en veel gebruikers lenen zich in beginsel om het ontsluiten en categoriseren van die content over te laten aan hun gebruikers. Alle websystemen die op basis van interesseprofielen ook aanbevelingen en suggesties voor nieuwe aankopen geven zijn effectief op hetzelfde principe gestoeld. Er wordt gekeken naar content die je aangeschaft of bekeken hebt – daar horen tags bij – en op basis daarvan wordt er soortgelijke content aanbevolen. Amazon is hier een goed voorbeeld van: door beoordelingen en reviews van gebruikers te koppelen aan het koopgedrag (wensenlijst) van andere gebruikers – middels metadata achter de schermen – geeft Amazon vele suggesties die verrassend goed aansluiten op je eigen smaak. Het verschil met een traditionele folksonomy is dat je zelf niet tags toekent maar dat indirect doet door een waarderingsscore te geven en eventueel een review te schrijven.
Steam Tags
Afgelopen week introduceerde het gameplatform Steam een nieuw systeem om hun tientallen miljoenen gebruikers te betrekken bij het categoriseren van de ruim 3000 games die via Steam te koop zijn. Steam Tags is een klassiek voorbeeld van een folksonomy waarbij gebruikers zelf onbeperkt tags kunnen toekennen aan alle games die in de Steam Store verkrijgbaar zijn. Zodra tags meerdere keren door verschillende gebruikers zijn toegekend worden het feitelijk nieuwe categorieën die naast de bestaande indeling in genres wordt gebruikt. Steam meldt overigens wijselijk de achterliggende criteria niet om misbruik te voorkomen.
Dergelijke Steam Tags maken het dan ook mogelijk om makkelijker te navigeren door titels die van veelgebruikte en populaire tags zijn voorzien, wat voor Steam prettig is aangezien het systeem daarmee zelf automatisch voor het promoten van de titels in de Steamcatalogus zorgt. Datzelfde geldt ook voor de aanbevelingsfunctie: alle games die je de laatste tijd gespeeld hebt zijn eveneens voorzien van Steam Tags en het systeem kan je meteen laten zien welke andere titels beschikbaar zijn die lijken op jouw favoriete games.
Of het nou gaat om Steam Tags (games), Amazon (boeken, multimedia en elektronica), Delicous (bookmarks), Flickr (foto’s) of je eigen blog, het bewijst maar weer dat je er niet bent met ‘alleen’ goede content. Het is essentieel om die content ook goed vindbaar te maken en dan is het niet voldoende om alleen Google je site te laten indexeren. Het zou ideaal zijn als je je eigen gebruikers kunt betrekken bij het goed doorzoekbaar en vindbaar maken van wat ze op je site komen halen. Maar op zijn minst moet je er zelf ook goed over nadenken.
@foto via RGBstock
#
Ik wist niet dat dat folksonomy heette. SEOshop biedt die mogelijkheid. In mijn ogen een SEOtool die voor webwinkels wat minder voor de hand ligt omdat bezoekers niet actief jouw producten gaan taggen.
Fijne blogpost!