Wat vinden Europeanen van het auteursrechtenbeleid?

Er gaat bijna geen week voorbij of er komt wel iets in het nieuws dat te maken heeft met auteursrechten. Van het uitlenen of doorverkopen van tweedehands ebooks, een voorleesmama die geen kinderboeken meer kan voorlezen op YouTube tot een miljoenenclaim die bij een Amerikaanse beautyblogger is neergelegd. In dit digitale tijdperk lopen mensen bijna dagelijks tegen de beperkingen van het huidige auteursrechtenbeleid aan.

In Amerika aarzelen bedrijven niet om met dergelijke miljoenenclaims te komen maar in Europese landen wordt het auteursrechtenbeleid vooral op het niveau van de Europese Unie geformuleerd en ontbreekt gelukkig de ‘traditie’ om op zo’n manier om te gaan met het auteursrecht. Dat wil echter niet zeggen dat het in Europa – en Nederland – allemaal beter geregeld is. Op 22 mei 2001 is weliswaar de Europese auteursrecht-richtlijn aangenomen waarin een groot aantal onderwerpen zijn benoemd die door de lidstaten verwerkt zijn in de eigen auteursrechtwetgeving maar heeft er sindsdien geen structurele aanpassing of toevoeging plaatsgevonden op die richtlijn. Terwijl er juist qua gebruik van digitale media en content zo veel veranderd is, dat er nieuwe richtlijnen nodig zijn. Een nieuw Europees auteursrechtenbeleid.die in alle Europese landen zal zorgen voor meer flexibiliteit en duidelijkheid.

De consultatie

De Europese Commissie vond het ook hoog tijd om te komen tot een hervorming van het Europese auteursrechtenbeleid en hield tussen 5 december 2013 en 5 maart 2014 een publieke consultatie. Een zeldzame gelegenheid voor instellingen, bibliotheken, het onderwijs, erfgoedinstellingen maar ook voor alle Europese burgers om te laten horen wat er nu niet goed gaat, wat anders moet en hoe het anders kan. Het vereiste wel dat je een document (PDF) van 36 pagina’s met maar liefst 80 vragen over auteursrecht invulde maar je kon jezelf beperken tot alleen de vragen die je ook echt in kon en wilde vullen.

Zelf heb ik de vragenlijst natuurlijk ingevuld (ODT bestand) en dat heeft het Netwerk Auteursrechten Informatiepunten-hbo ook gedaan. Namens de regering reageerde eind maart de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie, Teeven, uitgebreid op de EU-consultatie (Kamerstuk 29838-71). Ik kan me nog vooral herinneren dat ik (een beetje) medelijden had met diegene(n) die al die duizenden documenten moesten gaan verwerken en samenvatten tot één geheel. Dat heeft ook even geduurd maar vorige maand kwamen dan eindelijk de resultaten van de consultatie beschikbaar op de site van de Europese Commissie.

De resultaten

The public consultation has generated broad interest with more than 9500 replies to the consultation document and a total of more than 11000 messages, including questions and comments, sent to the Commission’s dedicated email address. Replies were received from a wide range of stakeholders including users, consumers, right holders, industry, collective management organisations and governments.

Alle (ingevulde) vragenlijsten zijn te vinden op de site – ik kon het niet nalaten om te controleren of mijn vragenlijst er ook bij zat en jawel – en het is interessant om te zien dat ongeveer de helft van alle vragenlijsten door Europese burgers ingevuld zijn terwijl de andere helft van auteurs, uitgevers, collectieve beheersorganisaties en diverse instellingen afkomstig zijn. Ik zag toch ook redelijk veel Nederlandse instellingen, auteurs en namen voorbij komen overigens dus het lijkt erop dat er vanuit ons land goed bijgedragen is aan de consultatie.

Er is ook een samenvatting van al die reacties (PDF) te vinden op de site in hetzelfde formaat als de oorspronkelijke vragenlijst. Dat is dus niet wat de Europese Commissie gaat aanpassen aan het auteursrechtenbeleid maar puur wat ze uit al die duizenden reacties gehaald hebben. Je kunt er in elk geval uit afleiden wat de rode draden zijn in de antwoorden op de 80 vragen en controleren of dat nog een beetje overeenkomt met je eigen meningen en ideeën.

En nu maar afwachten wat er met deze resultaten gedaan wordt en wanneer/of dat leidt tot een nieuwe richtlijn.

#