Tweetweekoverzicht week 18 2016: Webarchivering, VakantieBieb, Nederland Leest, DRM, TTIP, uitgeverijenstatistieken, EU verordening persoonsgegevens, muziek en politici en Elsevier vs Sci-Hub

vakblog tweetweekoverzichtIn het tweetweekoverzicht sta ik alsnog kort stil bij nieuws en interessante ontwikkelingen waar ik wel over getwitterd heb maar waar ik (nog) geen uitgebreide blogpost aan heb gewijd.

Soms omdat anderen dat al beter gedaan hebben dan ik het zou doen, soms omdat er weinig meer over te vertellen valt dan het nieuwtje zelf en soms omdat ik er ook geen blogpost van weet te maken.

In dit tweetweekoverzicht is het de vraag of de KB je website mag archiveren, wordt de VakantieBieb aangekondigd, gaat Nederland Leest op de schop dit jaar, was het voor de tiende keer de internationale dag tegen DRM, maakt Greenpeace Nederland de vertrouwelijke TTIP documenten beschikbaar, publiceerde CBS de omzetgegevens van uitgeverijen in Nederland, is de EU Verordening (bescherming) persoonsgegevens gepubliceerd die over twee jaar geïmplementeerd moet zijn, willen de Rollings Stones ook niets met Trump te maken hebben en weet Elsevier één domein van Sci-Hub te sluiten.

Mag de KB je website archiveren?

Arnoud Engelfriet kreeg de vraag van meerdere lezers of de KB websites mag indexeren en opnemen in hun webarchief. De KB is in 2007 gestart met het archiveren van (een selectie van) Nederlandse websites om op die wijze te voldoen aan de opdracht om ook het Nederlandse digitale erfgoed te behouden. Vanzelfsprekend spelen hier ook diverse juridische aspecten een rol die dermate complex (en onhandig) zijn dat de KB gekozen heeft voor een opt-out aanpak: je wordt op de hoogte gebracht dat jouw site opgenomen wordt in het webarchief en je hebt de optie om dat te weigeren (ipv dat iedereen toestemming moet geven).

De lijst met gearchiveerde websites wordt periodiek uitgebreid en dat leverde deze keer vragen op over de werkwijze van de KB die schijnbaar de robots.txt negeert. Dit zijn regels die een site-eigenaar stelt aan iedere zoekmachine om bijvoorbeeld bepaalde delen van de site te negeren voor indexering. Zo heb ik bijvoorbeeld enkele testsites op mijn server staan die ik niet in Google terug wil zien en het ligt voor de hand dat je dan ook niet deze sites in een webarchief wilt.

Nou is dat in mijn geval een theoretisch voorbeeld want blogs vallen zo te zien buiten de selectiecriteria van de KB (tenzij ze toevallig onderdeel zijn van een site) en dus zal ik mijn blog zelf moeten archiveren voor het nageslacht ;)

De VakantieBieb komt er aan

De VakantieBieb is nog gesloten (na de succesvolle editie vorige zomer) maar half mei opent de site weer en vanaf 1 juni zijn ook de eerste titels weer te lenen/lezen in de app. Net als vorig jaar is in juni de VakantieBieb alvast voor de jeugd open waarna in juli ook de volwassenen aan de beurt zijn. Op 31 augustus zal de VakantieBieb de deuren weer sluiten.

Nederland Leest wordt thematisch

Na tien edities waarbij elk jaar een (klassiek) Nederlands boek centraal stond – die via bibliotheken opnieuw verspreid werden onder leden en niet-leden – gooit de Nederland Leest campagne het dit jaar over een andere boeg. Tijdens de elfde editie staat het thema democratie centraal waarbij er gedebatteerd dient te worden in de bibliotheken en je in ruil voor je mening kunt kiezen uit één van drie boeken: Heer van de vliegen van William Golding, Liefde en schaduw van Isabelle Allende en Morten van Anna Levander. Inderdaad, daar zitten ook twee niet-Nederlandse schrijvers tussen.

Nederland Leest 2016 vindt plaats van 1 t/m 30 november en ik zal traditiegetrouw ook weer kijken hoe Nederland Leest met de lezers omgaat die een ebook willen.

Tien jaar tegen DRM

Vorige week dinsdag, 3 mei 2016, was het voor de 10e keer de International Day Against DRM. Ik heb daar in het verleden meerdere malen aandacht aan besteed en vaak geschreven over mijn haat tegen DRM op ebooks. Ook afgelopen week kon je weer nieuws lezen over het spoorloos verdwijnen van (voormalige Sony) ebooks in de Kobo accounts van Amerikanen en ben ik blij dat ik backups maak *ondanks* de DRM.

Op de site van de Electronic Frontier Foundation staat een artikel over waarom digitale sloten op content die je gekocht hebt een bijzonder groot probleem zijn. Zodat je het niet alleen van mij hoeft te horen. Gelukkig zijn we in Nederland (grotendeels) van de ergste DRM op ebooks af maar er blijft nog genoeg DRM over helaas.

TTIP documenten gepubliceerd door Greenpeace

Er wordt al jarenlang in het geheim onderhandeld over een nieuw handelsverdrag tussen Europa en de VS waarin – volgens geruchten – afspraken gemaakt zouden worden met enorm verstrekkende gevolgen voor de lokale economie, auteursrecht en het milieu: TTIP. Of zoals Arjen Lubach het uitlegde:

Na al die jaren van geheimzinnigheid, waarin zelfs politici in afgesloten en bewaakte leeskamers de documenten moesten lezen, heeft Greenpeace Nederland echter een deel van de documenten in handen gekregen. Greenpeace publiceerde die afgelopen week online *en* richtte op diverse plekken in Europa eigen leeskamers in van glas. Voor optimale transparantie.

Het maakt vooral duidelijk hoeveel deals er gemaakt zijn door lobbies en andere partijen die hun eigen belangen willen bewaken maar dat zal voor niemand een verrassing zijn geweest. Helaas ontbreken de afspraken rondom het intellectuele eigendom in de gelekte documenten en kan ik daar niet verder op in gaan. Of TTIP er ooit gaat komen valt nog te bezien maar ik vermoed dat de actie van Greenpeace het een stuk lastiger maakt voor Europese politici om dit verdrag uit te leggen aan hun kiezers.

CBS publiceert gegevens over Nederlandse uitgeverijen

Uitgeverijen blijven qua bedrijfsresultaten op peil maar doen dat door de afname in omzet te compenseren met een daling van de loonkosten en hun inkoop. Dat was één van de conclusies die je kon trekken uit de nieuwe gegevens van CBS over uitgeverijen in Nederland. Het aantal banen bij uitgeverijen neemt dan ook af maar tegelijkertijd komen er wel meer uitgeverijen bij. Dit zijn echter steeds vaker ZZP’ers die met de nieuwe uitgeverijen beginnen.

EU publiceert de nieuwe verordening (bescherming) persoonsgegevens

De EU wil al jaren een Europese privacy richtlijn die de privacywetgeving binnen Europa moet harmoniseren zodat burgers overal dezelfde bescherming genieten. Afgelopen week werd de zeer uitgebreide nieuwe verordening gepubliceerd (NL tekst) die in Nederland geïmplementeerd zal moeten worden in (een nieuwe) Wet bescherming persoonsgegevens. Daar heeft Nederland, net als de overige lidstaten, tot 25 mei 2018 de tijd voor.

Wanneer je niet wilt dat jouw muziek door politici gebruikt wordt

Het zit Donald Trump muzikaal niet mee. Nadat vorig jaar Neil Young, R.E.M. en Aerosmith al weigerden om hun muziek te laten gebruiken door de campagne van Trump, hadden afgelopen week de Rolling Stones ook weinig zin om zich indirect te associëren met de presidentskandidaat.

Hoewel er telkens keurig een licentie gekocht was voor de muziek door de campagne hebben de artiesten nog steeds het recht om het gebruik ervan te weigeren. Hoe dat (auteursrechtelijk) kan legde ik vorig jaar uit in een artikel dat nog steeds actueel is kennelijk.

Elsevier weet 1 domein van Sci-Hub te sluiten maar er blijven alternatieven

Elsevier strijdt onverminderd door tegen Sci-Hub waarin dure wetenschappelijke artikelen gratis online verkrijgbaar zijn. Elsevier won een rechtszaak enige tijd geleden en hoewel dit vooral leidde tot wereldwijde aandacht (en populariteit) voor Sci-Hub, kon de uitgever met die uitspraak in de hand wel de huidige domeinnaam uit de lucht halen. Afgelopen week verdween sci-hub.io en moesten gebruikers uitwijken naar één van de alternatieven (sci-hub.cc en sci-hub.bz) of een bookmark maken die rechtstreeks naar de site gaat.

Ondertussen lijkt de populariteit en het gebruik van Sci-Hub alleen maar verder te groeien …..

#

Raymond Snijders

Sinds 1995 houdt Raymond zich bezig met de combinatie van ICT, bibliotheken en onderwijs vanuit het perspectief van (vooral) de bibliotheek en informatievoorziening. Thans is hij werkzaam bij de Hogeschool Windesheim als senior informatiebemiddelaar en houdt hij zich bezig met de digitale bibliotheek, contentlicenties, ebooks en auteursrecht. Over deze onderwerpen en de impact die ze (kunnen) hebben op het onderwijs en bibliotheken blogt hij sinds 2006 op zijn Vakblog. In 2013 won hij de Victorine van Schaickprijs voor zijn blog.

Comments (3) Write a comment

  1. Pingback: Tweetweekoverzicht week 35 2016: TTIP, Audax neemt eLinea over, de mooiste boekenplekken, gelekte EU auteursrechtlijn en WPG, VBK en Overamstel bij Bliyoo - Vakblog

Leave a Reply

Required fields are marked *.


This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

  • © 2006- 2018 Vakblog – werken met informatie
    Aangedreven door WordPress en duizenden liters koffie // Theme: Tatami van Elmastudio
Top