Boekenbarometer: de ontwikkelingen van boeken en ebooks in Nederland (Q1 2016)

Het CB verzorgt de distributie van bijna alle fysieke boeken en ebooks in Nederland. Het bedrijf produceert sinds 2014 elk kwartaal een infographic met cijfers over de actuele stand van zaken van ebooks in Nederland maar publiceerde op 6 juni jl. ook een Boekenbarometer met daarin de ontwikkeling van het fysieke boek in Nederland (Q1 2016). Deze infographic (PDF) laat echter ook het één en ander zien over de ontwikkelingen bij de ebooks in Nederland en die licht ik er eventjes uit.

Boekenbarometer

In absolute aantallen zijn de gegevens van de afzet lastig te vergelijken met die van alleen de ebooks (door een andere schaal en tijdsperiode). Wel valt op dat de totale afzet van alle verkochte fysieke boeken en ebooks gezamenlijk aan het afnemen was sinds 2011 maar dat het vorig jaar stabiliseerde. Het aandeel van de ebooks hierin neemt jaarlijks relatief bekeken flink toe maar blijft naar verhouding heel klein.

De interessante vraag hierbij is of consumenten ebooks wel zien als simpelweg een digitale versie van een boek (of ebooks substitutiegoederen zijn die mensen in plaats van boeken kopen). Zelf denk ik van niet omdat een fysiek boek kopen en lezen absoluut een andere ervaring oplevert dan ebooks kopen en lezen maar hier speelt ook vooral de prijs een rol. Uitgevers hanteren – wereldwijd overigens – nog steeds het beleid dat de prijs van ebooks een afgeleide is van die van het fysieke exemplaar. Maar ook daar zijn interessante ontwikkelingen in te zien:

Zo blijken bij de trends in verkoopprijzen de gemiddelde prijs van het fysieke boek de afgelopen jaren gestegen te zijn terwijl de gemiddelde prijs van een ebook juist aanzienlijk daalde (na een tussentijdse stijging in 2013). In 2010 kostte een ebook ca. 11,50 euro, terwijl een fysiek boek gemiddeld ca. 13,50 euro kostte. Afgelopen jaar lagen die prijzen respectievelijk rond de 8 euro en de 15 euro.

Het afgelopen jaar constateerde ik in mijn maandelijkse overzichten van bestseller ebooks dat als je naar de prijzen van de top 10 bestsellers kijkt, de ebookversies gemiddeld tussen de 50% en 60% kosten ten opzichte van hun papieren tegenhangers. CB becijferde dat percentage zelf op 57% in hun Ebook Barometer van Q1 2016 terwijl dat nog op maar liefst 83,6% lag in 2010.

Je kunt er geen harde conclusies uit trekken maar voor mij staat vast dat een lage prijs niet alleen de verkoop van ebooks stimuleert maar dat het betrekkelijk weinig impact heeft op de verkoop van fysieke boeken. Ebooks lijken dus definitief geen subsitutiegoederen te zijn waarbij de prijs gerelateerd (moet) zijn aan dat van fysieke boeken. De analyse van de top 25 titels uit dezelfde Ebook Barometer eerder dit jaar, dat aantoonde dat ook het fors toegenomen uitlenen van ebooks nauwelijks of geen effect heeft op de verkopen, ondersteunt dat mijns inziens.

Het aandeel van ebooks in de totale verkoop wordt ook in de Ebook Barometer gemeten en stond in april op 5,9%. Een maand later – de Boekenbarometer bevat recentere gegevens – is dat aandeel met één procent gestegen. Van elke verkochte titel (online plus in de winkels) is 6,9% een ebook en 93,1% een papieren boek.

De volledige Boekenbarometer is te vinden op de site van CB als je ook over de ontwikkeling van het fysieke boek wilt lezen.

#