Over downloaden van YouTube video’s (met Creative Commons licentie)

Als een video voorzien is van een Creative Commons licentie dan mag je deze downloaden, verder verspreiden en – afhankelijk van de specifieke licentie – bewerken naar eigen inzicht. Maar die mogelijkheid om video’s te downloaden wordt niet geboden door videosites als Vimeo of YouTube. Met youtube-dl kun je video’s downloaden van YouTube en vele andere sites zodat je ze alsnog kunt gebruiken binnen de voorwaarden van een Creative Commons licentie.

Waarom zou je video’s willen downloaden?

Het gebruik van video’s in het onderwijs is flink toegenomen en dat betekent dat docenten ook te maken krijgen met de auteursrechten op (andermans) video’s die ze bijvoorbeeld willen uploaden naar het eigen videoportaal. Tijdens workshops leg ik uit dat ze altijd expliciete toestemming nodig hebben om video’s die door anderen gemaakt zijn te kunnen uploaden en gebruiken. Tenzij de video een Creative Commons licentie heeft meegekregen want die geeft vooraf al toestemming om een video te kunnen downloaden en opnieuw te uploaden ten behoeve van onderwijs.

Maar ook al *mag* je de video’s downloaden als er een Creative Commons licentie aan meegegeven is, het wil niet zeggen dat videosites dat ook allemaal faciliteren. Sites zoals TED.com – waar alle video’s een Creative Commons licentie hebben – doen dat wel heel mooi voor alle TED Talks (zoals deze over copyright bij YouTube) maar YouTube zelf dus niet.

Video’s met CC licentie op YouTube

En dat is wel raar eigenlijk. Sinds 2011 wordt het gebruik van CC licenties bij zelfgemaakte video’s gepromoot en inmiddels zijn er miljoenen video’s op YouTube te vinden die een Creative Commons licentie hebben. Dat zijn er zelfs zoveel dat de Creative Commons organisatie er actief naar verwijst als je naar werken zoekt met een CC licentie op CC Search:

In YouTube zelf kun je gezochte video’s filteren op de aanwezigheid van een Creative Commons licentie:

Of rechtstreeks zoeken door ,creativecommons meteen achter je zoekterm(en) te zetten. Zonder spatie dus:

Je zult zien dat er ontzettend veel video’s te vinden zijn op YouTube met een Creative Commons licentie. Maar geen van alle hebben ze een downloadknop waarmee je die video’s ook daadwerkelijk kunt downloaden.

“WontFix” zegt Google

Al in augustus 2012 werd dit probleem aangekaart bij Google in de hoop dat zo’n downloadoptie er zou komen.

The Creative Commons license allows everyone to reuse the content in a legal manner on other places and for different purposes, the specific CC-license also allows commercial re-use. In order to facilitate this reuse, a convenient way should exist to download the actual video file, at least for videos that were released under cc-by by the rights holders.

Een antwoord bleef bijna vier jaar uit tot enkele dagen geleden, op 15 juli, de status van dit verzoek werd gewijzigd naar “WontFix” door Google. Op zich een duidelijk antwoord natuurlijk maar niet eentje waar je veel aan hebt voor die miljoenen video’s met CC licentie.

Downloaden van YouTube video’s (of van andere sites) die een CC licentie hebben

Als het niet makkelijk kan dan moet het maar moeilijk. Er zijn vele websites en browserplugins om video’s van YouTube te downloaden maar die zijn lang niet allemaal even nuttig (en betrouwbaar). Bij de meeste krijg je advertenties te zien, bij sommige moet je betalen en andere installeren troep op je computer waar je niet vrolijk van wordt.

Mijn favoriete tool echter is youtube-dl. Dat is gemaakt door een programmeur die eenvoudig video’s wilde kunnen downloaden van YouTube en een groot aantal andere videosites. Het is beschikbaar voor Unix, MacOS en Windows maar vereist wel dat je overweg kunt met de command prompt (opdrachtprompt). Dat maakt het niet heel erg gebruiksvriendelijk als je hoopte met een paar klikken klaar te zijn maar het werkt wel een stuk betrouwbaarder mijns inziens.

Lastig is het niet echt gelukkig. Download het exe-bestand (als je Windows gebruikt), zet het in een mapje op je computer en open een command prompt door naar Start->Programma’s->Accessoires->Command prompt te gaan. Of naar Start->Uitvoeren->cmd en dan enter te doen. Navigeer dan naar het mapje waar je youtube-dl.exe hebt neergezet.

Hoewel youtube-dl heel veel opties heeft is de basis simpel: vul de URL van de video – of de pagina waar de video staat – in achter de naam van het programma: youtube-dl.exe https://www.youtube.com/enzovoorts

Zoals bijvoorbeeld dit filmpje met een uitleg over auteursrecht dat voorzien is van een Creative Commons licentie https://www.youtube.com/watch?v=CqkonSY__ic

Youtube-dl doorzoekt de URL op het voorkomen van een video en downloadt deze als een .mp4 bestand zodra deze aangetroffen wordt. Het videobestand komt in hetzelfde mapje terecht als waar je youtube-dl.exe in hebt gezet. En klaar is Kees.

Vanzelfsprekend kun je ook alle video’s downloaden die *niet* zijn voorzien van een Creative Commons licentie. Dit is nog steeds legaal zolang je dat alleen maar voor eigen gebruik doet. Upload je deze echter weer op een andere plek, dan is dat een inbreuk op het auteursrecht. Ben je zo ~~dom~~ onverstandig om een bij YouTube gedownloade video ook weer te uploaden bij YouTube dan zal het auteursrechtensysteem (ContentID) ingrijpen en je account hoogstwaarschijnlijk een waarschuwing geven. Bij drie of meer waarschuwingen kan je account en/of kanaal geblokkeerd worden. Het is maar even dat je het weet.