Lees de kranten van je geboortedag (of welke dag dan ook) in Delpher

Sinds kort zijn alle grote Nederlandse dagbladen (tot 1995) digitaal opgenomen in Delpher. Dat betekent dat je alle kranten kunt nalezen die op elke willekeurige dag (tot 1995 tenminste) zijn verschenen. Wat was er bijvoorbeeld in het nieuws op jouw geboortedag?

Kranten in Delpher

In november 2013 lanceerde de Koninklijke Bibliotheek in samenwerking met vier universiteitsbibliotheken het zoeksysteem Delpher. Delpher is de ‘voorkant’ van de nationale digitale bibliotheek die miljoenen gedigitaliseerde pagina’s uit Nederlandse boeken, kranten en tijdschriften uit de collecties van een groot aantal wetenschappelijke instellingen, bibliotheken en erfgoedinstellingen op één plek doorzoekbaar maakt.

Om precies te zijn biedt Delpher de originele teksten uit meer dan ruim 1,3 miljoen kranten en daar zitten sinds deze maand ook de jaargangen tot en met 1995 in van Trouw, Parool en de Volkskrant nadat al eerder diverse regionale dagbladen maar ook De Telegraaf en het NRC Handelsblad waren toegevoegd.

Zoeken naar de krant van een bijzondere dag

Hoewel zeker niet alle kranten die ooit verschenen zijn opgenomen zijn in Delpher – zie hier voor een alfabetische lijst (PDF) en een overzicht van de dekking per titel – kun je dankzij de recente toevoeging van drie landelijke dagbladen nu wel heel mooi een beeld krijgen van wat er in het nieuws was op een specifieke dag in de 20ste eeuw.

Op de voorpagina van Delpher wordt hier ook handig op ingespeeld want er is een speciaal zoekvenster gemaakt om rechtstreeks (en alleen) op een datum te kunnen zoeken. Daar kun je alle data invullen die je maar wilt natuurlijk maar het is natuurlijk vooral leuk om te kijken wat er allemaal in de verschillende kranten stond op je geboortedag.

‘Gelukkig’ ligt mijn geboortedatum (ver) voor 1995 en krijg ik maar liefst 13 kranten voorgeschoteld die op 17 maart 1973 zijn verschenen.

Zoals je hierboven al ziet zijn de kranten in uiteenlopende kwaliteit gescand en beschikbaar. Er is maar zelden iets aan kleurcorrectie gedaan hoewel in mijn voorbeeld zowel de Telegraaf als De tijd wel zijn bewerkt.

Klik je door op een krant dan heb je verschillende opties om te gaan lezen:

Je krijgt standaard de oorspronkelijke scans te zien die niets meer en minder dan foto’s van de betreffende krant zijn. Om meer dan alleen de koppen te kunnen lezen zul je al snel willen inzoomen [1] en wellicht de weergave van de krant naar een volledig scherm willen zetten [2]. Vervolgens kun je de hele krant doorbladeren [3] op zoek naar interessant nieuws van die dag :)

Je kunt de krant ook downloaden [4] maar hier moet je wel even goed opletten. Je krijgt de keuze uit downloaden als jpg, txt of pdf. Download je de jpg dan krijg je alleen de gescande pagina die je op dat moment voor je ziet en zul je dat voor elke pagina moeten doen om de gehele krant te downloaden. Bij txt krijg je – mits het beschikbaar is! – puur en alleen de platte tekst die via OCR uit de scans is gehaald. Dat leverde bij mij hele wisselende resultaten op tussen de diverse kranten en is hoe dan ook niet bruikbaar als je ‘gewoon even’ de krant wilt doorsnuffelen.

Kies je voor downloaden als pdf dan krijg je wel de hele krant maar ook hier zijn de resultaten wisselend, afhankelijk van de krant en hoe de pdf is gemaakt. In het bovenstaande voorbeeld van het Parool van 17 maart 1973 is de pdf in 2 kleuren (zwart-wit) met lage resolutie gemaakt voor de tekstherkenning en zijn grote stukken slecht of niet leesbaar omdat de scans zelf kennelijk ook een lage resolutie hadden. Controleer dus de pdf of het wel aan je verwachtingen voldoet en kies er eventueel voor om de losse jpg’s te downloaden als je per se een leesbare krant wilt bewaren.

En het grote nieuws op mijn geboortedag? Kennelijk luidde mijn geboorte het einde in van de geldcrisis die er in 1973 was. Twee weken lang waren de wisselmarkten gesloten en na overleg tussen de EEG en Amerika werd toen besloten dat de munteenheden van zes landen in Europa, waaronder de gulden, losgekoppeld werden van de Amerikaanse dollar. Er moest een conferentie aan te pas komen om alle landen de zekerheid te geven dat de wisselkoersen voor hun munteenheden niet onderuit konden vallen.

#