Tweetweekoverzicht week 11 2018: Europa wil van nepnieuws af, meer dan een miljard werken met CC-licentie, leenrecht voor ebooks, Ebookalarm en de minister beantwoordt vragen over de Bibliotheekwet

vakblog tweetweekoverzicht
Elke week maak ik een tweetweekoverzicht waarin ik alsnog stil sta bij nieuws en interessante ontwikkelingen waar ik wel over getwitterd heb maar waar ik (nog) geen blogpost aan heb gewijd.

Europa wil nepnieuws aanpakken

De Europese Commissie wil heel graag nepnieuws bestrijden in Europa en heeft daarvoor een tijd geleden EUvsDisinfo opgericht, een bureau van de EC dat nieuwsberichten doorploetert en ze van labels voorziet met het waarheidsgehalte. Dat viel in Nederland wat minder omdat er prompt berichten uit Nederlandse media als NPO Radio 1, De Gelderlander en GeenStijl werden bestempeld als nepnieuws.

Nou weet elke informatiespecialist die zijn diploma waard is dat je nieuwsberichten niet kunt classificeren op basis van een non-criterium als ‘is het nepnieuws of niet?’. Natuurlijk, je kunt feiten uit die berichten gaan factchecken maar juist bij nieuws zijn die feiten nooit leidend in de tekst. Degene die het schrijft (ik hoop dan altijd dat het een journalist is met een diploma die de tijd heeft gekregen om wat achtergronden te verzamelen bij het onderwerp) brengt namelijk geen rijtje feiten maar vertelt een verhaal. Eentje die een boodschap of conclusie achterlaat.

Zo zijn mensen namelijk. Niemand leest een woordenboek voor zijn lol en dus moet er een verhaal worden gebracht. Eentje die je graag en makkelijk kunt lezen.

En daar zit het probleem. Je kunt gebeurtenissen en feiten (die grotendeels correct zijn) heel eenvoudig gebruiken om tot een conclusie te komen die volslagen lariekoek is. Dat is wat nepnieuws zo lastig maakt want het vereist dat je kritisch kijkt naar de opbouw en onderbouwing van de boodschap. Zoals het zo mooi staat in het artikeltje op The Next Web afgelopen week:

On that last point, it’s worth noting that “fake news” is very often not fake at all. Instead it relies on people’s natural inclination to create narrative: if A and B happened, then we can infer C. Fake news often sets up true A, and true B, and invites readers to make the leap to false assumption C. And many of us do. Because that is how human beings work.

De herdefiniëring van de term nepnieuws door Silvia Grundmann (hoofd van de Media en Internet afdeling van de EC) staat me ook wel aan:

She […] broke it down into misinformation (false, but with no intent to harm); disinformation (false, imposter or manipulated content designed to harm); and mal-information (not necessarily false, but leaks, harassment, hate speech, revenge porn, etc.).

Een oplossing is er niet vanuit Europa en ik denk dat het ook vooral een kwestie van zelfregulering is. Media, kranten, nieuwsprogramma’s en de gehele journalistiek moeten meer dan ooit aan de slag om zichzelf als betrouwbare bronnen van nieuws te profileren. Open en transparant. Aan te spreken op wat ze naar buiten brengen en daarbij proberend om niet zelf subjectieve conclusies te trekken. En tja, burgers die misschien eens zouden moeten ophouden kritiekloos ophitsende teksten van Facebook te lezen … hoewel ik vrees dat daar de grootste uitdaging zit.

1,2 miljard werken met een CC licentie

1,2 miljard foto’s, boeken, artikelen, bladmuziek, muziek(fragmenten) die je kunt gebruiken voor eigen doeleinden dankzij de Creative Commons licentie waarmee ze verspreid worden. Het is toch fantastisch eigenlijk?

Leenrecht voor ebooks – deel 87

Het aantal mensen dat niet spontaan in slaap valt als ik over leenrecht voor ebooks begin kun je op de vingers van één hand tellen maar dat maakt me niets uit. Ik vind het fascinerend om het proces te volgen van (de aanloop naar) de Europese uitspraak tot de vertaling ervan in de Nederlandse situatie. Wim Keizer volgt het traject, dat al heel wat kenmerken van een dagelijkse soap heeft, voor Bibliotheekblad ook op de voet.

Hij beschrijft een onderhandeltraject waarin het ministerie van OCW, KB, Nederlands Uitgeversverbond (sinds kort Mediafederatie), Auteursbond, Stichting Leenrecht, Stichting Pictoright, Stichting Lira, Stichting Pro en VOB allemaal een rol(letje) hebben en waarbij het mij een godswonder mag heten als daar een eenduidige en werkbare werkwijze uit voort gaat komen.

Maar goed, misschien ben ik te negatief :)

Ebookalarm is terug

In januari 2018 ging de site ebookalarm.nl offline (naar eigen zeggen door een serverstoring) en duurde het eventjes voordat ik zelf in de gaten kreeg dat de site verdwenen was. Ik mailde de uitgever (Singel Uitgeverijen) vorige maand met de vraag of de site nog terugkwam en inderdaad, Ebookalarm is na een afwezigheid van twee maanden nu terug met een andere opzet.

Geen dagaanbiedingen meer met codes die alleen bij Kobo ingewisseld kunnen worden. Ebookalarm wordt nu door Singel Uitgeverijen gebruikt voor de ebookacties die ze voor hun titels houden. Elke maand is er een maandactie waar meerdere titels bij betrokken zijn en die ook gewoon bij alle ebookwinkels voor die prijs verkrijgbaar zijn zonder codes. Enerzijds maakt dat titels toegankelijker voor een breder publiek maar anderzijds zijn de reguliere kortingen een stuk minder hoog dan de dagaanbiedingen die meestal voor 2 of 3 euro gingen.

Naast de maandelijkse aanbiedingen worden oudere titels van 1 of 2 auteurs (vooral als ze een nieuwe titel hebben die maand) in het zonnetje gezet met een eigen actie. Dit is wat andere uitgeverijen ook doen en Ebookalarm is daar nu dus de versie van Singel Uitgeverijen van. De acties zal ik elke maand meenemen in het overzicht dat ik zelf bijhoud van actuele ebookacties.

Antwoorden van minister van Engelshoven over midterm review Bibliotheekwet

Vlak voor kerst verscheen de zogenaamde midterm review (pdf) (tussentijdse evaluatie klinkt niet hip genoeg) van de Wet stelsel openbare bibliotheekvoorzieningen. Hierin werd gekeken naar de eerste twee jaren (2015 en 2016) van de Wsob en worden de ontwikkelingen geschetst.

Afgelopen week werden de schriftelijke vragen van de Tweede Kamer en antwoorden van de minister gepubliceerd (pdf). Hierin komen geen schokkende zaken voorbij hoewel het interessant was om te lezen dat minister van Engelshoven niet voornemens is om lokale bibliotheken meer zeggenschap te geven in het aanschafbeleid voor de centrale digitale bibliotheek.

En verder nog …

Je kunt geen boeken of artikelen kwijt in tweets maar grappen, dat gaat prima. En dus worden ze gejat door anderen. En dus verbant Twitter die accounts.

Rechthebbenden slaan graag een beetje door in hun pogingen materiaal van internet te verwijderen maar om nou Wikipedia te bestoken met dit soort verzoeken?

Meer digitale manga dan papieren manga in Japan. Dat is best indrukwekkend!

Zoveel data gebruikt Spotify dus tijdens het afspelen van je muziek. Goed om te weten!

Opsturen van je manuscript naar de uitgever heeft weinig zin.

Graffiti als auteursrechtelijk beschermde werken.
#

Raymond Snijders

Sinds 1995 houdt Raymond zich bezig met de combinatie van ICT, bibliotheken en onderwijs vanuit het perspectief van (vooral) de bibliotheek en informatievoorziening. Thans is hij werkzaam bij de Hogeschool Windesheim als senior informatiebemiddelaar en houdt hij zich bezig met de digitale bibliotheek, contentlicenties, ebooks en auteursrecht. Over deze onderwerpen en de impact die ze (kunnen) hebben op het onderwijs en bibliotheken blogt hij sinds 2006 op zijn Vakblog. In 2013 won hij de Victorine van Schaickprijs voor zijn blog.

Comments (2) Write a comment

Leave a Reply

Required fields are marked *.


This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

  • © 2006- 2021 Vakblog – werken met informatie
    Aangedreven door WordPress en duizenden liters koffie // Theme: Tatami van Elmastudio
Top