Boekenplog: dbieb Leeuwarden

In oktober 2017 reisde ik af naar Leeuwarden en bezocht ik daar Boekhandel Van der Velde en Kinderboekwinkel de Toverlantaarn. Ik wilde ook nog langs de openbare bibliotheek gaan maar die bleek in een tijdelijke locatie te zitten omdat de bibliotheek begin 2018 naar een nieuwe plek zou gaan verhuizen. En niet zo maar een plek want de Blokhuispoort deed tot december 2007 dienst als huis van bewaring. De gevangenis, bajes, bak, cachot, cel, gevang, lik, nor, penitentiaire inrichting, petoet of rijkshotel.

Niet iets wat je met een bibliotheek associeert natuurlijk maar het is niet de enige bibliotheek die in een bijzondere locatie gehuisvest is. Als je een bibliotheek in een kerk kunt vestigen, waarom dan niet in een gevangenis? In maart 2018 werd de bibliotheek onder een nieuwe naam officieel geopend op de nieuwe locatie en vorige week ging ik alsnog een kijkje nemen in dbieb Leeuwarden.

Stoppen voor de streep is niet meer nodig maar je voelt wel dat je niet van harte welkom wordt geheten :-) Door de smalle en lage poort kom je vervolgens op het plein waar meerdere bedrijven en instellingen gevestigd zijn.

Ik kom natuurlijk voor de bibliotheek. Oh sorry, dbieb bedoel ik.

Nog steeds met hoge muren, tralies voor de ramen en prikkeldraad. Ik denk dat deze bibliotheek het laagste diefstalcijfer van Nederland heeft.

Gelijk achter de ingang word je echter van harte welkom geheten. Behalve een overzichtelijke weergave van wat er op de verschillende verdiepingen te vinden is, zie je ook wat er vandaag te doen is.

Een bibliotheek is open en toegankelijk maar in goede bajestraditie moet je eerst door een sluis voordat je echt binnen bent. Gelukkig is er niemand die je fouilleert.

(er staat een hele mooie plattegrond op de website van dbieb en die gebruik ik tussendoor)

Bij binnenkomst loop je meteen langs een hoekje met de nieuwe aanwinsten. Artemis van Andy Weir kan ik van harte aanraden.

Er is een bescheiden informatiebalie, kast met klaarstaande reserveringen, uitleenbalie en natuurlijk de kasten met net teruggebrachte boeken waar je fijn gemakkelijk doorheen kunt snuffelen.

Rechts van de ingang vind je Café de Bak die dat deel van de gevangenis tot horecagelegenheid heeft omgebouwd.

Dus ga ik eerst naar links naar een celblok waar nu de non-fictie voor volwassenen staat. En alles straalt nog echt wel gevangenis uit!

Veel van de cellen (nou ja, in elk geval de celdeuren) zijn behouden en je krijgt toch de neiging om te kijken wie of wat er achter die deur zit.

Aan één kant van dat blok staat (een deel van) de collectie spannende boeken opgesteld….

… terwijl je door een smalle gang aan de andere kant de jeugdafdeling hebt.

De ruimte waar de spannende boeken staan lijkt nieuw te zijn. Veel glas (wat gevangenen niet zou tegenhouden gok ik) en dus ook meer licht in dit deel van het gebouw.

Via een gangetje kom je aan de overzijde dus …

… bij de jeugdafdeling. Ook in dit deel is er veel (nieuw) glas en is er volop ruimte en licht.

Naast het gangetje zijn er nog meer ruimtes tussen de beide kanten gemaakt door cellen te verwijderen. Met hier een collectie stripboeken en een zitruimte met bankjes en zitzakken.

Aan de buitenrand kijk je zelfs ‘gewoon’ de binnenstad in en zijn er werkplekken gemaakt waar het volgens mij prettig toeven is.

De collectie prentenboeken voelt extra beveiligd aan.

En als je via een smalle deur terug wilt lopen naar het middenstuk zie je ook nog wat restanten van eerdere bezoekers van deze ruimte.

Ook hier zie je weer hoe handig de kasten geplaatst zijn. Je moet goed kijken om de celdeuren nog te kunnen zien.

Verhipt, alweer een spannend hoekje met spannende boekjes

Dan nu terug naar de ‘centrale’ gang in het midden.

In dit deel van het gebouw is het oude trappenhuis bewaard gebleven. Lekker naar boven lopen op de stalen trap!

Uitstekende bewegwijzering in ieder geval maar ik pak er weer even de plattegrond bij hoor. Deze verdieping is namelijk een stuk groter en uitgebreider dan je zou verwachten op basis van de begane grond.

(ik kwam linksbovenaan de trap op)

De lounge. Een aangename plek om je straf uit te zitten, nietwaar?

Het woord studiecellen krijgt een nieuwe dimensie. De lik, de nor, de juut en de wout zijn plekken waar je in een … bijzondere … omgeving kunt studeren. Ze worden ook verhuurd voor vergaderingen of cursussen zie ik op de website.

Iets verderop is het Digi-Taalhuis waar taallessen maar ook vragen over computers of internet gesteld kunnen worden.

In het middenstuk kom je weer bij het prachtige rode trappenhuis dat ook gebruikt wordt om boeken op te etaleren.

Natuurlijk staat de collectie ook links en rechts van het trappenhuis opgesteld. Met nog wat extra werkplekken erbij.

In een tijd van Netflix kun je bij de bibliotheek gelukkig nog steeds dvd’s lenen.

Naast de strips staat ‘de cel’. Een gevangeniscel die in min of meer oorspronkelijke staat bewaard is. Met een bureautje, wc en kledingkast(je). Het smalle deurgat zorgt er voor dat ik weliswaar even binnen kijk maar ook weer heel snel naar buiten wil. Brrrr.

In een hoek kun je een klein trappetje omhoog naar ‘de kapel’ (de oude gevangeniskapel die nu als ruimte voor lezingen gebruikt wordt?) maar ik loop de andere kant op naar wat er als nog een lange gang uitziet. Vooraan staat de non-fictie voor volwassenen.

En heb je twee smalle gangen (links en rechts) die zo te zien verder gaan naar de werkplaats, de non-fictie voor de jeugd en de kraak. Ik kies de linkergang en loop dan straks via de rechter terug.

Smal is het woord wel.

In de volgende ruimte zijn het stiltewerkplekken en heb ik de non-fictie voor de jeugd gevonden.

Weer iets verderop zit ‘de kraak’, wat dus een computerlokaal is dat waarschijnlijk voor lessen en cursussen gebruikt wordt. En dankzij de tralies ook één van de veiligste computerlokalen denk ik. “De bibliotheekmedewerkers laten u pas gaan als u het ook echt snapt” ;)

Na het passeren van ‘de kraak’ blijkt er nog een gang te zijn en die eindigt in ‘de werkplaats’. Die is op dit tijdstip helemaal verlaten en het voelt alsof ik ver afgedwaald ben dankzij al die gangetjes. Maar ‘de werkplaats’ is toch echt onderdeel van dbieb.

Ik loop terug – nu via de andere smalle gang’ en dan blijkt het deel tussen de beide gangen aan deze kant te bestaan uit computerwerkplekken. Excuses voor het niet-optimale perspectief maar er zaten mensen achter de pc’s en die wilde ik uit beeld houden.

Eenmaal terug bij het trappenhuis tussen ‘de cel’ en ‘de kapel’ ben ik wel benieuwd geworden naar de tweede verdieping!

De tweede verdieping is een heel stuk kleiner dan de eerste. Of laat ik het positiever stellen: deze verdieping is een stuk overzichtelijker. Voor de goede orde, het trappenhuis waar ik omhoog kwam staat rechts op de plattegrond.

Het grote trappenhuis is letterlijk het centrale punt op deze verdieping en is omringd door verschillende collecties met romans. Grote letter romans, literaire romans en buitenlandse romans.

Aan de andere kant van deze verdieping zie je nog een ‘echt’ celblok. Daar zijn nog losse cellen terwijl andere cellen omgebouwd zijn naar kleine zaaltjes (de petoet en het galgemaal) en studiewerkplekken.

Op de derde verdieping zou er nog een dakterras moeten zijn maar de deur blijkt op slot te zitten. Nou ja, dan niet.

Daarmee heb ik volgens mij alles wel gezien en loop ik via het grote trappenhuis terug naar de begane grond.

Daar tref ik nog iets aan dat ik in eerste instantie over het hoofd gezien had. De Zadenbibliotheek Fryslân die sinds vorige maand de deuren lades geopend heeft.

“Tot snel” staat er op de deur naar buiten. Wat bij mij dan toch de vraag oproept of de bibliotheek behalve bezoekcijfers ook over recidive cijfers beschikt. Als het bezoeken van dbieb een strafbaar feit zou zijn, dan denk ik dat ze over aardig wat veelplegers beschikken want hier wil je wel naar terugkomen.

Meer weten over dbieb Leeuwarden met al zijn gangetjes en hoekjes? In de eerste aflevering van Bieb-a-palooza (talkshow voor bibliotheekprofessionals) sprak directeur Hans van der Veen over de nieuwe locatie en de transformatie van gevangenis naar bibliotheek. Kijk hier het 5 minuten durende item terug.

De bovenstaande foto’s heb ik gemaakt op 7 juni 2018. De volledige set is te bekijken op Flickr
#