Elke week maak ik een tweetweekoverzicht waarin ik alsnog stil sta bij nieuws en interessante ontwikkelingen waar ik wel over getwitterd heb maar waar ik (nog) geen blogpost aan heb gewijd.

Deze week is het een wat korter weekoverzicht want de hoge temperatuur was niet bevorderlijk voor het bijhouden van al het mogelijke nieuws :)

US uitgever Tor vertraagt levering ebooks aan bibliotheken

Tor Books is Now Windowing Library eBooks
https://t.co/nYqKl0resh

— Raymond Snijders (@rsnijders) July 22, 2018

Normaliter zou ik niet schrijven over een Amerikaanse uitgever die hun beleid om ebooks aan bibliotheken (voor uitleen) te leveren, heeft aangepast. Het werkt in Nederland namelijk anders tussen bibliotheken en uitgevers en dan is het appelen en peren vergelijken.

In Nederland sluit de Bibliotheek overeenkomsten met uitgevers voor het mogen uitlenen van hun titels en daar wordt een bedrag per uitlening voor betaald. In tegenstelling tot met fysieke boeken bepalen de uitgevers zelf welke titels ze wel of niet willen laten uitlenen.
In Amerika leveren de uitgevers – kort samengevat – onder uiteenlopende voorwaarden ebooks aan de bibliotheken die ingekocht moeten worden. Een bibliotheek koopt dan bijvoorbeeld een “exemplaar” dat 26 keer uitgeleend mag worden. Na de 26ste uitlening moet de bibliotheek één of meerdere nieuwe exemplaren kopen bij de uitgever. Of en hoe uitgevers uberhaupt ebooks leveren verschilt ook nog eens tussen uitgevers.

Echter, de reden waarom Tor – onderdeel van MacMillan die 1 van de grootste uitgevers is in de VS – hun beleid wijzigde is dat ze denken dat het uitlenen van ebooks schadelijk is voor de verkoop ervan. Het is een oud hardnekkig argument dat elk alternatief voor de verkoop (of het nou lenen of illegaal downloaden is) meteen een gemiste verkoop is, ook al is dat nooit aangetoond en is het mijns inziens ook onmogelijk om daar een betrouwbare uitspraak over te doen.

Hoe dan ook, Tor heeft op stel en sprong besloten een embargo in te voeren voor ebooks voor bibliotheken. De levering van actuele titels wordt met 4 maanden vertraagd zodat de titels die deze maand verschijnen pas in november door de Amerikaanse bibliotheken gekocht mogen worden t.b.v. de uitleen.

Zowel de American Library Association als Overdrive – het bedrijf die de uitleendienst verzorgt – zijn ‘not amused’ en wijzen op de deelname van MacMillan in een project dat er nou net voor bedoeld is om wel data te krijgen over de mogelijke impact van uitlenen op verkoop en reputatie van auteurs.

Zoals gezegd werkt het in Nederland heel anders en komen actuele titels bijna niet voor in het ebook-aanbod van de bibliotheken. Volgens mij zijn er geen cijfers van (ik heb ze iig niet) maar ik schat in dat actuele/bestsellers pas na een periode tussen de 1 en 3 jaar door uitgevers beschikbaar gemaakt worden voor uitleen. In dat licht zouden we in Nederland dus zelfs heel blij zijn met een ‘window’ van 4 maanden maar het weegt niet op tegen de nadelen van een stelsel waarbij uitgevers geheel eenzijdig – en op elk moment – alle voorwaarden kan wijzigen. Nee, geef me dan maar het Nederlandse model waarbij weliswaar niet de actuele titels aangeboden kunnen worden maar waar je wel op basis van goede, wederzijdse, afspraken dit soort vervelende Amerikaanse situaties kunt voorkomen.

Ebookcijfers van de Bibliotheek in het eerste halfjaar van 2018

De groei van ebooks stagneert in bibliotheken, wel meer gebruik digital-only, jongeren zijn minder ebooks gaan lezen en 70+ers meer. Lees hier de analyse van halfjaarcijfers bij Openbare bibliotheken: https://t.co/KIhxmwtRcI pic.twitter.com/nztnqTMmaq

— Mark Deckers (@markdeckers) July 23, 2018

Mark heeft gelukkig wel toegang tot de cijfers die de KB verstrekt en schreef er een uitgebreide analyse bij op zijn eigen blog. De sterke groei is er, zoals te verwachten was, helemaal uit en stabiliseert zelfs rond de 3 miljoen uitleningen per jaar. Daar kun je diverse oorzaken bij bedenken, inclusief oplossingen, en dat is precies wat Mark ook beschrijft. Ik heb er zelfs ook een reactie aan toegevoegd dus ik hoef het er hier verder niet over te hebben :)

Spotify is de populairste muziekdienst in Nederland

Onderzoek: Spotify is de meest gebruikte muziekdienst in Nederland https://t.co/oyGlKrvon7

— apple (@applegids) July 24, 2018

In het tweede kwartaal van had 53% van alle Nederlandse Spotify gebruikers een betaald account. Bij Deezer was dit 50%. Apple Music blijft achter met een percentage van 24% betalende gebruikers. Wereldwijd heeft ongeveer een derde van alle Spotify gebruikers een betaald account. 

Dit meldt Spreekbuis naar aanleiding van een onderzoek dat Telecompaper deed naar het gebruik van muziekdiensten. De onderzoeksresultaten zijn alleen toegankelijk voor betalende gebruikers maar Spreekbuis vat het kort en bondig samen: Spotify is in Nederland met afstand de meest gebruikte muziekdienst. Uit het Telecompaper-onderzoek blijkt dat 5,8 miljoen Nederlanders gebruik maken van Spotify (zowel gratis als betaald). Apple Music volgt op zeer ruime afstand met 1,1 miljoen gebruikers. Deezer wordt door circa 900.000 Nederlandsers gebruikt en bekleedt daarmee de derde plek.

Patricia Paaij vs GeenStijl en wat dat met mogen linken op internet te maken heeft

"Wat er ook zij van de onder juristen gevoerde […] debatten over de juridische kwalificering van hyperlinken, […] het embedden van het filmpje heeft in de verschijningsvorm precies hetzelfde effect […] als het zelf door GSMedia c.s. online publiceren ervan. " https://t.co/ENt6ZYx6Yz

— Raymond Snijders (@rsnijders) July 25, 2018

De rechtbank Amsterdam heeft afgelopen woensdag bepaald dat GeenStijl een door een twitteraar geopenbaarde seksvideo niet verder had mogen verspreiden door deze te embedden op zijn site. De video was zonder toestemming van Paaij verspreid en stond al op internet (via Twitter in eerste instantie) voordat GeenStijl besloot er op hun eigen wijze aandacht aan te besteden. Ze plaatsten een embedded link naar het filmpje (in een tweet) en zorgden daarmee voor een nog veel groter publiek dat kennis kon nemen van de video.

GeenStijl plaatste een embedded link omdat ze het zelf ook wel aanvoelden dat het zelf publiceren van de video zelf voor problemen ging zorgen maar het weerhield ze er vervolgens niet van om er een flink spectakel van te maken natuurlijk. In de rechtzaal deden ze een beroep op de journalistieke vrijheid, de vrijheid van meningsuiting en het feit dat een embedded link naar de video toegestaan is zonder toestemming van anderen. Maar daar ging de rechter niet in mee:

Het is niet aan de rechtbank om te oordelen of dat op journalistiek verantwoorde en/of smaakvolle wijze gebeurt. Maar journalistieke vrijheid is daar waar die de belangen van anderen raakt niet onbegrensd, ook niet als een embedded hyperlink raakt aan een “discussie” (beter hier: aanwezige ophef) die in de publieke belangstelling staat (het zogenoemde “debate of general interest”). Nu GSMedia c.s. op werkelijk geen enkele manier de rechtbank heeft kunnen overtuigen dat het aan de kaak stellen van de gewraakte hypocrisie – bij anderen(!) – óók het plaatsen van de embedded hyperlink naar het filmpje met [eiseres] rechtvaardigde, in die zin dat de belangen van [eiseres] daarvoor moesten wijken, is daarmee in dit geding komen vast te staan dat GSMedia c.s. op ontoelaatbare wijze een grens heeft overschreden.(4.6.3.)

De rechter vond het ook helemaal niet nodig om de langslepende discussie over de auteursrechtelijke kanten van (embedded) links mee te nemen in zijn oordeel. De zaak wordt beschouwd als een botsing tussen de vrijheid van meningsuiting en het recht van Patricia Paaij voor bescherming van haar goede naam, reputatie en haar persoonlijke levenssfeer. En die laatste weegt een stuk zwaarder in dit geval:

De rechtbank neemt tot uitgangspunt dat de verspreiding en met nadruk óók de verdere verspreiding van overduidelijk tot de intieme privésfeer behorend, in meer of mindere mate seksueel getint althans “bloot”, foto- en/of videomateriaal in beginsel steeds onrechtmatig is jegens degene(n) die op dat materiaal te zien is (zijn) en waarvan redelijkerwijs niet anders kan worden verondersteld dan dat diegene(n) niet instemt (instemmen) met de betreffende verspreiding.(beoordeling 4.3)

De rechtbank veroordeelt GeenStijl en de twitteraar tot het betalen van een schadevergoeding. Een uitspraak die dus uiteindelijk helemaal niets te maken heeft met het mogen linken op internet maar wel een duidelijk precedent schept voor iedereen die meent dit soort foto- of videomateriaal te moeten verspreiden. En dat is goed nieuws, toch?

#